مونو پتاسیم فسفات (MKP):
ویژگیها، کاربردها
و نقش آن در بهبود عملکرد محصولات کشاورزی
مقدمه
مونو پتاسیم فسفات یا Monopotassium Phosphate (MKP) یکی از مهمترین کودهای محلول در آب در کشاورزی مدرن است. این ماده با فرمول شیمیایی KH₂PO₄ به عنوان منبعی غنی از فسفر (P) و پتاسیم (K) شناخته میشود که دو عنصر حیاتی برای رشد گیاهان هستند. MKP به دلیل خلوص بالا، حلالیت سریع، جذب آسان و سازگاری با سیستمهای آبیاری به یکی از پرمصرفترین مواد در کشت گلخانهای، کشاورزی هوشمند و باغداری تبدیل شده است.
ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی مونو پتاسیم فسفات
فرمول شیمیایی: KH₂PO₄
ظاهر: پودر سفید کریستالی
حلالیت: بسیار بالا در آب
pH محلول: حدود 4.2 – 4.5
فاقد سدیم و کلر، مناسب برای خاکهای حساس
پایداری زیاد در محیط خشک و خنک
به دلیل اسیدی بودن محلول، جذب ریزمغذیها را بهبود میدهد.
نقش مونو پتاسیم فسفات در تغذیه گیاه
MKP یکی از بهترین منابع فسفر قابل جذب و پتاسیم محلول برای گیاهان است.
فسفر در گیاه نقشهای زیر را ایفا میکند:
تقویت ریشهزایی
افزایش تشکیل گل و میوه
افزایش انرژی متابولیکی (ATP)
پتاسیم نیز در:بهبود کیفیت میوه
تنظیم فشار اسمزی
افزایش مقاومت در برابر تنشهای محیطی
بهبود فتوسنتز نقش کلیدی دارد.
ترکیب این دو عنصر در MKP باعث تقویت رشد یکنواخت و توسعه پایدار محصول میشود.
کاربردهای مونو پتاسیم فسفات
1. کشاورزی گلخانهای
به دلیل حلالیت بالا، MKP از بهترین کودها برای سیستمهای هیدروپونیک، NFT، آبیاری قطرهای و محلولپاشی است.
2. باغداری و درختان میوه
افزایش گلدهی، کاهش ریزش میوه، بهبود رنگگیری و افزایش اندازه میوه.
3. تقویت ریشه
در مراحل اولیه کاشت برای توسعه سیستم ریشهای بسیار مؤثر است.
4. محلولپاشی برگی
جذب سریع، افزایش مقاومت گیاه در برابر تنشهای حرارتی و بیماریها.
5. سازگاری با سایر کودها
قابل اختلاط با اکثریت کودهای محلول به جز کودهای حاوی کلسیم و منیزیم که امکان رسوبدهی دارند.
مزایای استفاده از مونو پتاسیم فسفات
خلوص و کیفیت بالا
بدون یونهای مضر مانند سدیم و کلر
حلالیت عالی در آب و مناسب برای سیستمهای آبیاری تحت فشار
افزایش گلدهی و میوهدهی
بهبود طعم و کیفیت محصول
افزایش مقاومت گیاه به کمآبی، سرما و بیماریها
کاهش pH آب و کمک به جذب بهتر ریزمغذیها
نحوه مصرف مونو پتاسیم فسفات
آبیاری: 1 تا 3 کیلوگرم در هر 1000 لیتر آب
هیدروپونیک: بر اساس برنامه غذایی گیاه بین 50 تا 200 ppm
محلولپاشی: 2 تا 4 گرم در لیتر
در تمام مراحل بهویژه گلدهی و رشد میوه توصیه میشود.
توجه: همیشه از مخزن جداگانه برای اختلاط استفاده شود.
ایمنی و نگهداری
MKP مادهای ایمن است اما بهتر است:
در محیط خشک و دور از رطوبت نگهداری شود
تماس مستقیم با چشم و پوست محدود شود
در کیسههای 25 کیلویی استاندارد ذخیرهسازی گردد
جمعبندی
مونو پتاسیم فسفات یکی از بهترین کودهای محلول در آب برای کشاورزی مدرن است که با تأمین فسفر و پتاسیم مورد نیاز گیاه، به افزایش رشد، بهبود کیفیت محصول، افزایش عملکرد و مقاومت گیاه کمک میکند. این ماده برای گلخانهها، باغها، محصولات زراعی و سیستمهای هیدروپونیک انتخابی کاملاً ایدهآل محسوب میشود.